De eerste dag heb ik een drietal appartementen bekeken. De ochtend erop besluit ik de eerste te nemen, met uitzicht over het zakelijke district van Beijing.
Nog dezelfde middag ga ik met een vriendin naar de makelaar Wo Ai Wo Jia (vrij vertaald: Ik houd van mijn huis) om het contract te tekenen en de sleutels in ontvangst te nemen. Ik moet drie maanden huur en twee maanden borg contant voorschieten. Een flinke stapel geld, aangezien de grootste valuta 100 yuan bedraagt, zo’n 9 euro. De stapels geld geven mij een ‘Dagobert Duck-gevoel’.
Terwijl ik op de weg terug in de metro begin te piekeren over welke aankopen ik ga doen om het appartement aan te kleden (over smaak valt wel degelijk te twisten; de lelijke leren bankstellen, glazen tafels met een gouden rand en de singuliere TL verlichting in de woonkamers geven de Chinese huizen niet direct ‘gezellig’ voorkomen), verbaas ik mij wederom over de snelheid waarmee ik in China zaken kan doen. Ik ben nog maar krap dertig uur in Beijing en heb nu al de sleutels van een nieuw appartement. Probeer dat maar eens in Amsterdam!
Onderzoek doen in China geeft een gevoel van vrijheid dat haaks lijkt te staan op de berichtgeving over China, waarin het vaak draait om het vermeende gebrek aan vrijheid. Maar het dagelijkse leven draait om meer dan het uiten van je mening in het publieke domein (in de kroeg, de taxi of op straat wemelt het hier trouwens van de meningen). Dit gevoel heeft voor een groot deel te maken met de verplaatsing van een bekende werkomgeving naar een plek zonder kantoor, zonder vergaderingen en zonder al te veel verplichtingen. Dat gevoel van vrijheid ervaren mijn Chinese vrienden waarschijnlijk ook in het buitenland. Het heeft ook te maken met mijn relatieve rijkdom. Veel is nog altijd beduidend goedkoper dan in Nederland, waardoor uit eten gaan en de taxi nemen bijna tot een dagelijkse routine verworden.
Maar dan is er ook de snelheid: internet is er binnen drie dagen, een appartement heb je dus in dertig uur (vermits je de juiste contacten hebt) en afspraken maak je een paar uur van te voren. Deze snelheid staat in schil contrast met de stroperige traagheid die Nederland kenmerkt. Waar je een afspraak weken vooraf aankondigt, waar een internet aansluiting weken op zich laat wachten en waar je in Amsterdam minstens tien jaar op een wachtlijst moet staan om in aanmerking te komen voor een woning. De snelheid waarmee het dagelijkse leven in China geregeld kan worden geeft een groter gevoel van vrijheid dan in Nederland. Vrijheid is daarmee een relatief begrip. En dat is ook de ervaring van mijn Chinese vrienden die mij op komen zoeken in Amsterdam: “Mooi! Oud!” Maar, anticiperend op de traagheid volgt meestal de toevoeging: “Een goede plek om met pensioen te gaan”.
